Terug naar de oorsprong: wat Joseph Pilates ons naliet in Return to Life Through Contrology
Een blog over wat Joseph Pilates ons naliet. In een wereld waar fitnessrages elkaar razendsnel opvolgen en sociale media overspoeld worden met de nieuwste trainingsmethodes, is het verfrissend om even stil te staan bij waar het allemaal begon. Soms moeten we teruggaan naar de bron om de diepere wijsheid te herontdekken die in de loop der tijd verwaterd is.
Dit is precies wat er gebeurt wanneer je je verdiept in “Return to Life Through Contrology” – het baanbrekende werk van Joseph Pilates dat niet zomaar een trainingsboek is, maar een volledige levensfilosofie bevat die nu relevanter lijkt dan ooit. Geschreven in 1945 door de grondlegger zelf, blijft dit werk het onbetwiste fundament van alles wat we vandaag “Pilates” noemen.
Terwijl moderne varianten soms ver afdwalen van de originele visie, nodigt dit boek ons uit om terug te keren naar een methode die op een dieper niveau werkt dan alleen het fysieke. Zeker gezien de overhitte populariteit van trendy Reformerclubs – die niets te maken hebben met de authentieke Contrology – is het zinvol om terug te gaan naar de genialiteit van het Pilates systeem. De prachtige Pilates belofte kan je alleen ten deel vallen met het echte Pilates werk.
Joseph Pilates ©️Copyright Marjolein Van Sonsbeek
De genialiteit van Contrology ontrafeld
Joseph Pilates noemde zijn methode oorspronkelijk “Contrology” – een term die de essentie van zijn benadering perfect vat. In tegenstelling tot veel moderne trainingen die draaien om het eindeloos herhalen van bewegingen, benadrukte Pilates de volledige controle van de geest over het lichaam.
Deze controle is niet oppervlakkig of mechanisch, maar vloeit voort uit een diepe verbinding tussen lichaam, geest en ademhaling. Wij ervaren dagelijks hoe bijzonder dat is; wij werken in de geest van Joseph in onze studio.
“Contrology is de complete coördinatie van lichaam, geest en ziel,” schreef Joseph Pilates. Door Contrology ontwikkel je eerst bewuste controle over je eigen lichaam, en vervolgens door de juiste hoeveelheid herhalingen van de oefeningen in de correcte volgorde, bereik je het natuurlijke ritme en de coördinatie die verbonden is met je dagelijkse activiteiten. De meeste bewegingen gaan op de automatische piloot, maar door Pilates leer je correct te bewegen.
Dit onderscheidt Pilates fundamenteel van vrijwel elke andere trainingsvorm. Het gaat niet om het gedachteloos afwerken van een oefening, maar om het actief inzetten van elke spier met 100% aandacht, precisie en intentie. Deze holistische benadering is wat de methode zo effectief maakt en waarom, zelfs na bijna een eeuw, de principes onveranderd standhouden. De resultaten van de complete pure Pilates methode zijn spectaculair.
De 34 Mat-oefeningen: een volledig systeem
Het hart van “Return to Life Through Contrology” wordt gevormd door de 34 mat-oefeningen die Joseph Pilates ontwikkelde. Deze reeks vormt een compleet systeem dat, indien correct uitgevoerd, het hele lichaam traint. Wat deze oefeningen bijzonder maakt, is dat ze zijn ontwikkeld in een logische volgorde die het lichaam systematisch opbouwt, uitdaagt en versterkt. Wat veel mensen niet begrijpen, is dat deze volgorde doelbewust is ontworpen. Elke oefening bereidt het lichaam voor op de volgende, waardoor een natuurlijke progressie ontstaat die zelfs de meest inflexibele of zwakke persoon kan volgen.
Van de eenvoudige diepwerkende ‘The Hundred’ tot de uitdagende ‘Control Balance’, elke beweging heeft een specifiek doel binnen het grotere geheel. Het is fascinerend om te zien dat Pilates al in de jaren ’40 begreep wat moderne bewegingswetenschappers nu bevestigen: de rug moet dagelijks in alle richtingen bewegen – flexie, extensie, rotatie en laterale buiging – om gezond te blijven. Hij waarschuwde voor wat hij “segmentale verstijving” noemde, waarbij delen van de wervelkolom immobiel worden, waardoor andere gebieden moeten compenseren, met overbelasting als gevolg.
De foto’s in het boek tonen Joseph zelf, op 60-jarige leeftijd, die elke oefening demonstreert met een controle en precisie die zelfs jonge atleten zou beschamen. Deze beelden dienen niet alleen als instructie, maar als bewijs van de effectiviteit van zijn methode wanneer deze consequent wordt toegepast.
Beschaving: vriend of vijand van het lichaam?
Een van de meest opvallende hoofdstukken in “Return to Life” is getiteld “Civilization Impairs Physical Fitness” (Beschaving belemmert fysieke fitheid). Hoewel geschreven in een tijd ver voor smartphones, zittende kantoorjobs en constante digitale afleiding, lijkt Pilates’ analyse bijna profetisch in zijn relevantie voor de moderne mens.
Hij schrijft met een scherpte die je doet opkijken: “De moderne beschaving en conventioneel onderwijs, inclusief fysieke training, hebben gefaald. Ze hebben niet alleen gefaald in het leveren van bevredigende resultaten, ze hebben zelfs bijgedragen aan de toename van slechte houding en aan het gebrek aan natuurlijke, normale fysieke ontwikkeling.”
Pilates observeerde bijna een eeuw geleden al wat nu een epidemie is geworden: mensen die hun lichaam vergeten te gebruiken zoals het bedoeld is. We zitten te veel (soms 9 uur per dag!), ademen te oppervlakkig, bewegen te weinig, en wanneer we bewegen, doen we dat vaak met slechte techniek of hyperfocus op geïsoleerde delen in plaats van het geheel.
Zijn oplossing was radicaal eenvoudig: terugkeren naar de natuurlijke bewegingspatronen die ons lichaam nodig heeft, maar met bewuste controle en intelligentie. Contrology was zijn antwoord op de fysieke degeneratie die hij om zich heen zag – een degeneratie die in onze tijd alleen maar is versneld.
We stevenen af op een tsunami aan klachten en pijntjes, omdat we het lichaam niet meer opvoeden, niet intelligent trainen en eigenlijk ons lijf onvoldoende respecteren. Op het MBO waar ik meer dan 30 jaar werkte als docente, werden al ruim 10 jaar geen gymnastieklessen meer gegeven toen ik in 2009 mijn ontslag indiende om mijn eigen Pilates studio in Zoetermeer te starten.
Het herstel van fysieke intelligentie
Wat Pilates begreep, en wat veel moderne trainingsmethoden missen, is dat echte fitness niet gaat om het oppompen van spieren of het verbranden van calorieën. Het gaat om het herstel van wat hij “fysieke intelligentie” noemde – het vermogen van het lichaam om harmonieus, efficiënt en met volledige controle te bewegen.
“Contrology herstelt fysieke fitness,” schrijft hij, door een systematische aanpak die begint bij de kern – wat hij het “Powerhouse” noemt – en zich uitbreidt naar de ledematen. Deze benadering werkt van binnen naar buiten, in tegenstelling tot veel moderne methoden die oppervlakkige resultaten nastreven zonder het fundament te versterken.
Pilates benadrukt dat zijn methode:
– De longcapaciteit verbetert door volledige ademhaling
– De bloedsomloop stimuleert door ritmische beweging
– Het zenuwstelsel kalmeert door gecontroleerde, vloeiende bewegingen
– De natuurlijke kracht en flexibiliteit van de wervelkolom herstelt
Deze holistische benadering maakt Contrology tot veel meer dan een workout – het is een vorm van lichamelijke heropvoeding die de natuurlijke intelligentie van het lichaam wakker maakt.
De verbinding tussen lichaam en geest
Misschien wel het meest onderscheidende aspect van Pilates’ visie is zijn absolute overtuiging dat lichaamstraining en geestestraining onlosmakelijk verbonden zijn. In het slothoofdstuk “Bodily House-Cleaning Through Correct Exercise” legt hij uit hoe fysieke oefening niet alleen het lichaam maar ook de geest reinigt en verfrist. Onze klanten kunnen daarvan meepraten; na een Pilates les voelt iedereen zich mentaal verfrist, is iedereen blij, veel vrolijker en veel energieker dan voor de les. Ook al waren ze moe en een beetje gedeprimeerd voordat de les startte.
“Lichaamstraining is geestestraining,” stelt hij. “Weinigen realiseren zich het krachtige effect van correct uitgevoerde en consequent volgehouden oefeningen op het normale functioneren van het lichaam als geheel, en van de geest in het bijzonder.”
Dit inzicht plaatst de Art Of Contrology in een heel ander licht dan conventionele fitness. Het verklaart waarom zovelen die origineel Pilates beoefenen niet alleen fysieke veranderingen rapporteren, maar ook een grotere mentale helderheid, emotionele stabiliteit en zelfs een spirituele dimensie in hun beoefening ervaren.
Pilates zag discipline niet als een last, maar als een weg naar vrijheid. Door dagelijks te oefenen, bouw je niet alleen een sterker lichaam, maar ook een sterker karakter. Je ontwikkelt wilskracht, doorzettingsvermogen en een diep vertrouwen in je eigen capaciteiten. Deze kwaliteiten stralen vervolgens uit in alle aspecten van je leven.
©️Copyright Marjolein Van Sonsbeek
De actualiteit van een klassiek werk
Wat “Return to Life Through Contrology” zo bijzonder maakt, is dat het niet is verouderd. Integendeel, de boodschap van Joseph Pilates lijkt actueler dan ooit in een tijd waarin we meer tijd besteden aan het kijken naar beeldschermen dan aan bewegen. Van jong tot oud zit men dagelijks vele uren te staren op mobieltjes of tablets. Ja, ook naar Pilates filmpjes zoals die van onze klanten, met de gedachte:”Dat zou ik eigenlijk ook eens moeten gaan doen.” Vaak blijft het alleen bij die gedachte….
Rugklachten, nekpijn en andere posturale problemen nemen epidemische proporties aan.Stress, angst en mentale overbelasting zijn aan de orde van de dag. De verbinding tussen lichaam en geest is vaak volledig verbroken.
In 2012 werd het boek opnieuw uitgegeven als “Return to Life Through Contrology – Revised Edition for the 21st Century”, geredigeerd door Judd Robbins en Lin Van Heuit-Robbins. Deze editie maakt de tijdloze wijsheid van Pilates toegankelijk voor een nieuwe generatie, met verbeterde typografie en layout, maar met behoud van alle originele inhoud en foto’s.
Het is geen overdrijving om te stellen dat dit boek een essentiële bron is voor iedereen die de Pilates-methode wil begrijpen of onderwijzen. Het biedt inzicht in de oorspronkelijke intentie achter elke beweging, de filosofie die de methode schraagt, en de holistische visie die Pilates had op gezondheid en welzijn.
©️Copyright Marjolein Van Sonsbeek
De nalatenschap van Joseph Pilates
De grootheid van Joseph Pilates’ werk ligt niet alleen in de effectiviteit van zijn oefeningen, maar in de tijdloosheid van zijn visie. Hij was zijn tijd ver vooruit in zijn begrip van hoe lichaam en geest samenwerken, hoe beweging helend kan zijn, en hoe bewuste controle de sleutel is tot echte transformatie.
Zijn nalatenschap is niet bedoeld als een rigide systeem dat nooit mag veranderen, maar als een levende bron van kennis en wijsheid die blijft groeien en evolueren. Inzichten kunnen veranderen, maar talentvolle diepe wijsheden moeten bewaard blijven. Toch is het cruciaal om zijn oorspronkelijke oefeningen en authentieke apparatuur, zijn wijze kernprincipes, zijn briljante opbouw en superieure rode draad in zijn uitgebreide systeem volledig te behouden, omdat die zijn methode zo ongelofelijk krachtig en effectief maken:
1. Concentratie: volledige mentale focus op elke beweging
2. Controle: geen beweging zonder bewuste sturing
3. Centering: alle beweging begint in het ‘powerhouse
4. Flow: vloeiende, elegante transities tussen bewegingen
5. Precisie: exacte uitvoering boven hoeveelheid
6. Ademhaling: gecoördineerd met beweging voor maximale energie
Deze principes vormen de onveranderlijke kern van Pilates’ methode, ongeacht hoe de specifieke oefeningen worden aangepast of uitgebreid.
Terug naar de oorsprong in een moderne wereld
Hoe passen we deze klassieke wijsheid toe in onze moderne wereld? Het antwoord is verrassend eenvoudig: door terug te keren naar de essentie. Door de tijd te nemen om de originele oefeningen te leren, te begrijpen en te ervaren zoals ze bedoeld waren.
Dit betekent niet dat we moderne inzichten of aanpassingen moeten verwerpen. Het betekent dat we deze moeten evalueren in het licht van de oorspronkelijke principes. Vraag jezelf bij elke variatie of modificatie: bevordert dit de controle, de concentratie, de verbinding tussen lichaam en geest? Of is het slechts een oppervlakkige verandering zonder diepere waarde? Of erger, heeft het nog wel iets met Pilates te maken? Tegenwoordig is de Reformer erg hip, maar soms heeft het apparaat dat voor een Reformer zou moeten door gaan meer iets weg van een primitief Fitness apparaat i.p.v. de prachtige Universal Reformer die je met zijn geweldige Reformer oefeningen daadwerkelijk transformeert.
Joseph Pilates zou vermoedelijk de eerste zijn om innovatie aan te moedigen, zolang deze trouw blijft aan het fundamentele doel: de complete coördinatie van lichaam, geest en ziel. Hij ontwikkelde zelf voortdurend nieuwe apparaten en oefeningen om zijn methode te verfijnen en te verbeteren. Ik zelf ben dol op zijn Contrology Reformer en Contrology Wunda Chair. Nimmer heb ik in mijn 25 jarige Pilates beoefening zo snel fantastische resultaten bereikt op de Pilates apparatuur als met deze Reformer met zijn originele features en maten. Niet één Reformer of Chair heeft in een recordtijd zoveel verbeterd in mijn fysieke prestaties en welbevinden als de originele apparatuur, dus ik blijf vanwege de verbluffende resultaten het dichtst bij de pure Pilates. Ook in mijn lesgeven.
“Return to Life Through Contrology” is meer dan een titel – het is een uitnodiging. Een uitnodiging om terug te keren naar een manier van bewegen die je hele wezen betrekt, die je uitnodigt om volledig aanwezig te zijn in je lichaam, om elke beweging met intentie en precisie uit te voeren.
In een wereld die steeds sneller gaat en steeds oppervlakkiger wordt, biedt deze terugkeer naar de oorsprong een ankerpunt. Een manier om opnieuw verbinding te maken met de diepere wijsheid van het lichaam, om bewust te ademen, om controle te herwinnen over niet alleen je fysieke vorm maar ook je geestelijke staat.
Joseph Pilates schreef: “De mens is zo jong als zijn wervelkolom flexibel is.” Deze uitspraak vat de essentie van zijn methode samen. Door dagelijks de wervelkolom in alle richtingen te bewegen – met controle, precisie en bewustzijn – behouden we niet alleen onze fysieke jeugdigheid, maar ook onze mentale veerkracht en adaptievermogen.
Dit is geen snelle fix of tijdelijke oplossing. Het is een levenslange beoefening, een dagelijkse toewijding aan het ideaal van volledig geïntegreerde gezondheid. Maar de beloning is evenredig aan de inspanning: een lichaam dat doet wat je vraagt, een geest die helder en kalm blijft, en een leven dat met grotere intentie en vreugde wordt geleefd.
Wij bij Pilates Studio Van Sonsbeek kunnen dat alleen maar beamen.
Een uitnodiging tot dagelijkse praktijk
Joseph Pilates was een pragmatisch man. Hij geloofde niet in abstracte theorieën zonder praktische toepassing. Daarom eindigt zijn boek met een heldere oproep tot actie: beoefen deze oefeningen dagelijks, consequent, met volledige aandacht en toewijding. Niet tien minuten hier en daar, maar een serieuze, gefocuste sessie die je hele lichaam doorwerkt. Niet een week of een maand, maar als een levenslange gewoonte die net zo natuurlijk wordt als eten of slapen.
De belofte die hij doet is even eenvoudig als diepgaand: wie deze discipline volhoudt, kan niet anders dan vooruitgaan. Fysiek, mentaal, en in alle aspecten van het leven. Niet omdat er iets magisch is aan de specifieke bewegingen, maar omdat de principes die ze belichamen – controle, concentratie, precisie, ademhaling – de sleutels zijn tot zelfmeesterschap op elk niveau.
Overweeg je om (opnieuw) te beginnen met de originele 34 mat-oefeningen van Joseph Pilates? Benader het dan zoals hij het bedoelde: niet als een workout om af te vinken, maar als een dagelijkse praktijk van bewust bewegen. Niet als een plicht, maar als een eerbetoon aan de intelligentie van je lichaam en de kracht van je geest.
In een wereld vol snelle oplossingen en oppervlakkige fitnessrages, is de terugkeer naar de oorsprong van Pilates’ methode niet alleen verfrissend – het is revolutionair. Want soms moeten we teruggaan naar waar het allemaal begon om werkelijk vooruit te kunnen gaan.
Check onze (half)gevorderde Pilates ReformerBox groepslessen
Verleg jouw grenzen met de Pilates Mat Gevorderd
Verleg jouw grenzen met de Pilates Mat Gevorderd en voel je fantastisch fit! Ben jij…
Een sterk fundament met Pilates Groepsles Mat Basis
Pilates Mat + Barrel + Tower: De Ultieme Workout voor Kracht, Flexibiliteit en Evenwicht
Pilates Chair voor ultieme kracht, controle en stabiliteit en balans!
Ongelooflijke transformatie met de Pilates Tower!
Online Pilates lessen rechtstreeks vanuit de studio
Maak vrijblijvend kennis met een Pilates proefles!
De Groepsles Pilates Barrel Corrigeert Jarenlange Slechte Houding
In topvorm met de groepsles Pilates Mat!
Je bent van harte welkom bij Pilates Studio Van Sonsbeek!
Marjolein is Pilates instructeur in en eigenaar van Pilates Studio Van Sonsbeek. Oprichter PilatesglossyNederlands en Pilatesglossy International. Eigenaar van Face Yoga Method Netherlands. (Opgeleid door Fumiko Takatsu)
De Reformer Revolutie: Meer dan een Trendy Workout